voor het (echte) bootsmannetje en de duikerwants.
NAAMGEVING, inleiding.
Omdat ze op het eerste gezicht op elkaar lijken, werden en worden rugzwemmers en duikerwantsen allebei vaak bootsmannetje genoemd, vanwege hun roeibootgedaante. Je ziet dat bij meer dieren, op de wadden werden bijvoorbeeld veel vogelsoorten allemaal strandloper (of gryltje) genoemd. In Nederland is de naam "bootsmannetje" ingeburgerd, niet de naam onderstebovenzwemmer die voorgesteld werd door Snellen van Vollenhoven, de entomoloog die ook de naam duikerwants bedacht heeft. Eigenaardig is het woorddeel mannetje, de staafwants werd vroeger ook wel staartmannetje genoemd. Hieronder zie je een tabel met benamingen die ik op diverse internetsites en in boeken heb gevonden voor het bootsmannetje en de duikerwants in een aantal landen. Zo mogelijk heb ik de Nederlandse vertaling erbij gezet. Het op de rug zwemmende gedrag van het bootsmannetje vind je in veel namen terug. De pijnlijke steek van het bootsmannetje vind je terug in aanduidingen als: waterbij. Het tsjirpen van de duikerwants verklaart: watercicade.
Als je de verscheidenheid aan namen ziet, begrijp je hoe waardevol de wetenschappelijke namen voor de internationale informatie uitwisseling zijn: schrijf je Corixa punctata dan weet een bioloog in Finland wat je bedoeld, schrijf je: duikerwants, dan haalt hij zijn/haar schouders op. De wetenschappelijke namen lijken erg moeilijk en geleerd, maar dat zijn ze niet: Notonecta komt van het Griekse Noton = rug en Necta = zwemmend, niets bijzonders dus!
Op de pagina's over naamgeving en classificatie vind je wat meer informatie.
Land |
Bootsmannetje (Notonecta) |
Duikerwants (Corixa) |
||
---|---|---|---|---|
Naam | Nederl. vert. | Naam | Nederl.vert. | |
Nederland | Ruggezwemmer | - | Duikerwants | - |
Duitsland | Rückenschwimmer | Rugzwemmer | Ruderwanze | Roeiwants |
Wasserbiene | Waterbij | Wasserzikade | Watercicade | |
Engeland | (Water) boatman | (Water)bootsman | Lesser Water boatman | Kleinere bootsman |
True Boatman | Echte bootsman | Boatsman | Bootsman | |
Backswimmer | Rugzwemmer | Watercricket | Waterkrekel | |
Frankrijk | (la) Notonecte | (de) Rugzwemmer | la Corise | - |
Italië | (la) Notonetta | (de) Rugzwemmer | (la) Corissa | - |
Nuotatori sul dorso | (op de)Rugzwemmer | |||
Spanje | Nadador de espalda | Ruggezwemmer | Barqueiro | Veerman |
Garapito | (Eigen naam) | Barqueiro menor | Kleine(re) veerman | |
Vespa d'aigua | Waterwesp | Barquer petit | Kleine veerman | |
Denemarken | Rygsvømmer | Rugzwemmer | Bugsvømmere | Buikzwemmer |
Noorwegen | Ryggsymjar | Rugzwemmer | Buksvømmeren | Buikzwemmer |
Zweden | Ryggsimmaren | Rugzwemmer | Buksimmaren | Buikzwemmer |
Finland | Malluaiset | (Eigen naam) | Pikkumalluaiset | Pikku = klein |
Hongarije | Hanyattúszópoloska | Rugzwemmer wants | Búvárpoloskák | Duikerwants |
Tsjechië | Znakoplavka obecná | Rugzwemmer(gewone) | Klešt'anka obecná | ? obecná = gewoon |
Polen | Grzbietopławek | Ruggezwemmend | Wiošlak | van: wiosło=peddel |
Pluskolec | zie commentaar | |||
Rusland |
(Gladysz) |
? |
(Greblyaki) |
? |
Japan |
(Matumo) |
? | ? |
De Finse namen: voor Nederlanders exotisch met de vele dubbele punts letters. Malluaiset is de onvertaalbare naam voor de ruggezwemmer in het Fins (met dank aan Markku Savela - en zijn Finse website). De naam Pikkumalluaiset geldt voor de duikerwantsfamilie in het algemeen (Corixidae) en betekent zo iets als kleine Malluaiset, maar voor de families is dan Corixa: Ahdinmalluaiset - Ahdin betekent turbo(?), en Sigara is weer Pikkumaluaiset en dus in het Fins blijkbaar de naamgever voor de hele familie. Leuk is ook Kääpiömalluaiset of dwergmalluaiset voor Micronecta.
De Poolse Lech Pietrzak vertelde mij het volgende per e-mail:
The Polish name of "Corixa" is: singular - "wioslak", plural: "wiošlaki". The name is connected with word "wiosło" that means "paddle" and concern specific swimming of these insects. The Polish names of "Notonecta" is: singular - "grzbietopławek", "pluskolec", plural "grzbietopławki" ora "pluskolce". The name "grzbietopławek" is derived from two Polish words: "grzbiet" - back and "pływaç" - to swimm. It means something that swimms on their back. I am not sure about the name "pluskolec". It could be connected with Polish name "płuskac sië" - dabble, splash. But it could be also connected with Polish name of the bed-bug - "pluskwa", because Notonecta could jab (sting) like a bed-bug.