In een veenslootje bij Winterswijk vond ik een paar donkere watermijten. Het grootste exemplaar, was deze 2mm lange mijt met een oplichtende, roodbruine vlek. Het bleek een vrouwelijke Tiphys ornatus te zijn, volgens Besseling (1964) en ook volgens Viets (1936), die hem onder de nu niet meer gebruikte naam Acercus ornatus beschrijft. De overige mijten bleken andere soorten.

Tiphys ornatus is een algemeen voorkomende soort (Smit & van der Hammen, 2000), die in de oudere literatuur al beschreven wordt met diverse geslachtsnamen. De soort komt vooral in het voorjaar voor, de mannetjes zijn na het voorjaar niet meer te vinden volgens Piersig (1897) en ook Viets (1936), die de paring beschijft en afbeeldt: het mannetje hangt onder het vrouwtje maar omklemt niet haar poten op de wijze van de Piona soorten, hij heeft ook niet de daarvoor aanwezige holten in de poten.

Het lichaam heeft de vorm van een ei met spitse punt. Op het onscherpe plaatje links is te zien dat de achterkant ook tamelijk spits is, waardoor de omtrek ellipsvormig is. Volgens Piersig (1897) is dat vooral bij de jonge exemplaren zo.

Tiphys ornatus lijkt wat op een donkerbruine versie van Pionopsis lutescens. Streble & Krauter (1978) beschrijven die als Acercopsis lutescens en daar onder vond ik Tiphys ornatus als kort, apart item. Ik vond op het web ook foto's waar de deze twee soorten duidelijk verwisseld waren.

Deze mijt had zwemharen aan de poten en kon ook dan ook redelijk zwemmen, maar de meeste tijd scharrelde hij wat op de bodem of zat stil. Dit beschreef ook Piersig (1879), die er aan toevoegde dat de mannetjes wél snel en langdurig zwemmen.

De mijt loopt over de bodem, links: de zwemmende mijt.

Tuzovsky (2011) geeft bijzonderheden over de ontwikeling: de larven zouden het in uitdrogende poelen kunnen uithouden en hij vond deutonymfen in water onder smeltend ijs, wat zou kunnen betekenen dat de soort overwintert in de deutonymf fase.

Klik op de plaatjes hieronder om meer foto's en beschrijvingen te zien.

Meer over dit exemplaar.

Pionopsis cf. lutescens.
2,1 mm

LITERATUUR

Tuzovsky, P.V. (2011) Water mites of the genus Tiphys Koch, 1836 (Acariformes: Pionidae) in Russia.  Acarina 19 (2): 113 - 212. Institute of Biology of Inland Waters, Russian Academy of Sciences, Borok, Yaroslavl Province, 152742 Russia
Opgehaald mei 2012 van: http://insects.ummz.lsa.umich.edu/ACARINA/PDFS/2011_2/Tuzovsky2011.pdf

Zie verder de LITERATUURLIJST watermijten.